Phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài

Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đến nay có khoảng 5,3 triệu người sinh sống, làm việc trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó, hơn 80% là ở các nước phát triển; đại bộ phận đồng bào đã có địa vị pháp lý và cuộc sống ổn định, hội nhập sâu rộng vào xã hội sở tại. Dù ở bất cứ nơi đâu, đồng bào ta vẫn luôn hướng về Tổ quốc, gắn bó máu thịt với cội nguồn dân tộc, là bộ phận không tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam; là nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc. Với cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế của đất nước ngày càng được nâng cao, niềm tin của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng ngày càng được củng cố. 

Để thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, công tác người Việt Nam ở nước ngoài đã và đang tiếp tục được triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn, đặc biệt là công tác phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài. Tại thành phố Hải Phòng, nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật được thành phố triển khai thực hiện theo đúng chỉ đạo của Bộ Ngoại giao, bao gồm thông tin về chủ trương của Đảng về công tác người Việt Nam ở nước ngoài và phổ biến giáo dục pháp luật trong các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến người Việt Nam ở nước ngoài (xuất nhập cảnh, cư trú, tạm trú; tài nguyên và môi trường; tư pháp; bảo hộ công dân,…) tiếp tục được đẩy mạnh trong năm 2022.

Cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp Phổ biến, giáo dục pháp luật thành phố luôn chú trọng lồng ghép việc phổ biến pháp luật có liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài trong triển khai thực hiện các Chương trình, Đề án, Kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn thành phố, tập trung vào phổ biến các quy định pháp luật về quyển và nghĩa vụ liên quan đến của công dân Việt Nam nói chung và người Việt Nam ở nước ngoài như: Luật Tương trợ tư pháp; pháp luật về hộ tịch, quốc tịch; Luật Xuất nhập cảnh; Luật Đất đai; chính sách bảo hộ đối với công dân Việt Nam tại nước ngoài...;

Công tác tổ chức tuyên truyền pháp luật được các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân thành phố, cơ quan chức năng, tổ chức chính trị xã hội thực hiện dưới nhiều hình thức đa dạng trong năm 2022, cụ thể: 1) Tập huấn cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; 2) tư vấn, tuyên truyền, đào tạo trực tiếp cho các cá nhân, tổ chức trực tiếp hoạt động liên quan tới người Việt Nam ở nước ngoài; 3) tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, tận dụng lợi thế tiếp cận độc giả của mạng xã hội; 4) in ấn tài liệu tuyên truyền với nội dung ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ; 5) tổ chức hội nghị tuyên truyền cho kiều bào và thân nhân trên địa bàn thành phố. Kết quả cụ thể:

Sở Tư pháp thành phố đăng tải 25 bài viết trên Phụ trương pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam trong nước cũng như ở nước ngoài như: “Một số quy định của pháp luật đất đai về bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở”; “Thủ tục nhận cha, mẹ, con và bổ sung hộ tịch trong một số trường hợp”; “Công dân Việt Nam được phép có 02 quốc tịch trong một số trường hợp”; “Khai thác và sử dụng cơ sở dữ liệu về nhà ở”... với số lượng phát hành hơn 26.000 tờ/kỳ; 45 bài viết có nội dung liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài. Bên cạnh đó, Sở biên soạn, in ấn và phát hành 275.000 tờ gấp với nhiều nội dung liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài như: Quy trình thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử; Một số quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch; Nhận cha, mẹ, con theo thủ tục đăng ký hộ tịch…; Phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng xây dựng 03 chương trình truyền hình và 07 chương trình phát thanh có nội dung liên quan trực tiếp đến người dân nói chung và người Việt Nam ở nước ngoài.

(Ảnh Hội nghị thông tin đối ngoại thời sự quốc tế nổi bật trong thời gian qua cho kiều bào và thân nhân trên địa bàn thành phố Hải Phòng)

(Ảnh Hội nghị kết nối kiều bào được tổ chức tại Sở Ngoại vụ trong tháng 12/2022)

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố là đơn vị có vai trò nòng cốt trong công tác đối ngoại nhân dân trên địa bàn, trong đó có chức năng tham gia công tác vận động, tập hợp người Việt Nam ở nước ngoài. Trong năm 2022, đơn vị tập trung tuyên truyền, triển khai Kết luận số 12-KL/TW ngày 12-8-2021 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới; Nghị quyết số 169/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2021-2026; các quy định về quyền, nghĩa vụ của công dân Việt Nam nói chung, người Việt Nam ở nước ngoài nói riêng; Cung cấp thông tin về các biện pháp của Đảng và Nhà nước nhằm chăm lo, hỗ trợ đồng bào tuân thủ pháp luật, ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế và hội nhập thuận lợi vào xã hội sở tại.

Trong lĩnh vực di cư, thành phố đặc biệt chú trọng chỉ đạo, triển khai các hoạt động tư vấn, tuyên truyền, cập nhật thông tin pháp luật cho các nhóm đối tượng dễ có nguy cơ di cư, cư trú trái phép; dễ trở thành nạn nhân của nạn mua bán người do thiếu hiểu biết về quy định pháp luật; củng cố hiệu quả công tác tuyên truyền thông qua nâng cao trình độ cán bộ làm công tác phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài: Hội Liên hiệp Phụ nữ cử cán bộ tham gia 05 lớp tập huấn, hội thảo do Trung ương Hội LHPN Việt Nam, Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội, tổ chức di cư quốc tế IOM tổ chức; Thực hiện tư vấn trực tiếp 685 lượt cho 174 phụ nữ di cư hồi hương và gia đình, nạn nhân mua bán người trở về, phụ nữ chuẩn bị di cư kết hôn với người nước ngoài; Phối hợp với văn phòng Kocun tại Hải Phòng mở 25 lớp giáo dục định hướng cho 341 phụ nữ đang làm thủ tục kết hôn với người Hàn Quốc; Tổ chức 6 cuộc truyền thông, đối thoại, tư vấn cộng đồng hỗ trợ phụ nữ di cư hồi hương và gia đình, người chuẩn bị kết hôn có yếu tố nước ngoài; người dân trong độ tuổi lao động và người thân của họ về các chính sách liên quan đến di cư lao động, các địa chỉ tin cậy để tìm hiểu thông tin, thực hiện hợp đồng lao động nước ngoài; Tuyên truyền trên các trang mạng xã hội về các kiến thức pháp luật để di cư an toàn thông qua việc đăng tải các clip, kiến thức pháp luật trên trang fanpage Hoa biển, chia sẻ kiến thức từ các fanpage “Osso - Văn phòng hỗ trợ phụ nữ di cư hồi hương và gia đình”, “IOM Việt Nam/Tổ chức di cư quốc tế”, “Nghĩ trước bước sau”…

Trong lĩnh vực lao động, công tác phổ biến, tuyên truyền chính sách, pháp luật cho người lao động thành phố đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được chú trọng quan tâm, tập trung chỉ đạo bằng nhiều hình thức, biện pháp thích hợp. Tại các địa phương, Ủy ban nhân dân các quận, huyện luôn xác định phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng hằng năm, đặc biệt các địa bàn có nhiều người dân di cư ra nước ngoài, như Đồ Sơn, Dương Kinh, Thủy Nguyên, Tiên Lãng, Kiến Thụy,...; ban hành các văn bản chỉ đạo, xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động giáo dục, phổ biến pháp luật với sự tham gia trực tiếp của kịp thời của các cơ quan chuyên môn, các thành viên của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của địa phương. Việc tuyên truyền được thực hiện bằng nhiều hình thức đa dạng như: tổ chức hội nghị tuyên truyền; tuyên truyền trên đài phát thanh quận/huyện và hệ thống loa truyền thanh các phường/xã; băng rôn, áp phích, khẩu hiệu, tờ gấp, tranh ảnh cổ động tuyên truyền trực quan; xây dựng tủ sách pháp luật với hàng trăm đầu sách được cập nhật thường xuyên khi có văn bản mới có hiệu lực; tiếp nhận, biên soạn, cấp phát tài liệu, tuyên truyền miệng trực tiếp đến từng đối tượng cụ thể; thực hiện tư vấn pháp lý về lĩnh vực hộ tịch liên quan đến khai sinh, hôn nhân, khai tử,... có yếu tố nước ngoài.

Trong thời gian tới, Hải Phòng tiếp tục đẩy mạnh công tác phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài với các hình thức đa dạng theo phương hương chú trọng sử dụng hiệu quả các phương thức truyền thông mới như: mạng xã hội, các nền tảng số…