ĐÓN ANH VỀ

Giữa mùa phượng đỏ

Hải Phòng những ngày tháng Sáu vẫn chói chang một trời phượng đỏ. Giữa cái nắng, cái gió và sắc hoa rực cháy, thành phố Cảng lại đón một hương hồn Liệt sỹ từ chiến trường Khe Sanh, Quảng Trị năm xưa về với quê mẹ thân yêu.

Nguyễn Văn Việt, sinh năm 1948 ở làng Đông Hải, khu phố Lê Chân (nay là phường Đông Hải, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng), anh lớn lên trong một gia đình lao động như bao gia đình của thành phố tấp nập “áo thợ ngày đêm”. Tháng 4 năm 1966, trong những ngày còn âm vang bom, đạn, cùng với bạn bè, anh Việt lên đường theo tiếng gọi của non sông, khi ấy anh mới tròn 18 tuổi.
Di ảnh Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt

Từ tháng 1 năm 1967, đơn vị của anh hành quân vào Quảng Trị và ngay lập tức tham gia các trận đánh ác liệt với Mỹ, ngụy tại vùng đất đầy máu lửa này.

Là chiến sỹ xuất sắc trong đơn vị  bắn tỉa 413 nổi tiếng ở chiến trường Khe Sanh, trong quá trình chiến đấu, Nguyễn Văn Việt là tấm gương dũng cảm, kiên cường của những người con Đất Cảng. Anh luôn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ và  đã được tặng thưởng 2 Huân chương Chiến công.

Mùa hè năm 1968, trong một trận chiến đấu với rất đông quân Mỹ có máy bay, pháo binh yểm trợ tại khu vực đồi Đổng Chi, cứ điểm Khe Sanh, Nguyễn Văn Việt đã anh dũng hy sinh. Khi ấy anh mới nhập ngũ được hai năm và mới tròn hai mươi tuổi.Nhiều năm sau, mặc dù đã nhận được Giấy Báo tử và tổ chức truy điệu, nhưng gia đình vẫn không có thông tin về mộ chí của anh. Cha, mẹ anh cứ mòn mỏi chờ trông cho đến khi các cụ lần lượt qua đời.

Trong quá trình tìm kiếm thông tin về anh, có một câu chuyện liên quan đến người lính Mỹ bên kia chiến tuyến, mà qua đó những thế hệ hôm nay càng thêm khâm phục tinh thần và ý chí của người chiến sỹ trẻ đã hiến dâng cả tuổi đôi mươi của mình cho cuộc đấu tranh giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước.

Một ngày trung tuần tháng 7 năm 2006, Sở Ngoại vụ Hải Phòng nhận được đề nghị của Bộ Ngoại giao ta về việc tìm và xác minh thông tin của một Liệt sĩ người Hải Phòng tên là Nguyễn Việt để trao lại cho gia đình anh các kỉ vật do một cựu chiến binh Mỹ tên là Larry Luther, cư trú tại địa chỉ: 19916 65^th Ave.SE, Snohomish, Wa.96296, chuyển đến Đại sứ quán ta tại Mỹ. Sau khi làm các thủ tục tra cứu và tìm kiếm, bộ phận công tác đã xác định được Nguyễn Việt, chính là Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt, có gia đình ở phường Đông Hải, quận Lê Chân, Hải Phòng.

Kỷ vật ấy của anh chỉ là quyển nhật ký nhỏ, bìa cứng còn lỗ chỗ vết thủng của mảnh bom, đạn. Trong đó có ghi mấy trang tư liệu chiến trường, mấy bức ảnh của bạn bè, bài thơ của anh và của người bạn gái... Theo người cựu chiến binh Mỹ, anh Việt và các đồng đội đã chiến đấu với lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ tại khu vực mà họ gọi là “I Coprs”, chiến trường Khe Sanh và anh đã hy sinh. Người lính Mỹ nhặt được các kỷ vật ấy, đã xem, đã đọc và đã trân trọng giữ gìn nó gần 40 năm và tìm cách trả về cho gia đình người đã mất.   

Những kỷ vật của Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt

Vào dịp 27 tháng 7 năm 2006, những kỷ vật ấy đã được trở về với gia đình anh. Tuy nhiên, thông tin về nơi chôn cất anh ở chiến trường vẫn chưa rõ. Qua thư từ ngoại giao, Sở Ngoại vụ Hải Phòng đã nhiều lần liên hệ với người cựu chiến binh Mỹ nhưng không thấy hồi âm; gần đây được biết ông ta đã qua đời.

Năm 2017, được sự giúp đỡ của các Cựu chiến binh và đồng đội cũ, gia đình Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt lại tiếp tục đi vào khu vực Khe Sanh, Quảng Trị để tìm hài cốt của anh. Sau nhiều lần tìm kiếm, mãi đến tháng 5 năm 2017, ông Nguyễn Văn Nam, người em ruột của anh và đoàn mới đến được ngọn đồi nơi Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt đã chiến đấu, hy sinh… Gần 50 năm trôi qua, biết bao thay đổi, mọi thứ trong nấm mộ nơi chôn cất anh chỉ còn lại chút đất đen như hình hài người đã mất lẫn với vài di vật như cái bao súng bắn tỉa, chiếc đế giày đã mục nát... Gia đình và đồng đội ngậm ngùi thắp nén hương và gói ghém, đưa tất cả những gì có thể để trở lại Hải Phòng.   

Đúng 49 năm, kể từ khi Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt ngã xuống nơi chiến trường, vào ngày 12/6/2017 Gia đình cùng với các cơ quan, chính quyền địa phương đã tổ chức Lễ tiếp nhận di hài của Liệt sỹ, đưa vong linh của anh về đất mẹ thân yêu. Tại buổi Lễ ấy, có rất nhiều đồng đội của anh, giờ đã tóc bạc lưng còng, mắt rưng lệ thắp nén hương tưởng nhớ. Vậy là từ giữa núi rừng Khe Sanh âm u, hôm nay, trong màn khói hương, trong màu hoa phượng bay rực đỏ, anh đã trở về trong nỗi nhớ thương của Gia đình và nhân dân thành phố thân yêu.

Kỷ niệm 70 năm, ngày Thương binh Liệt sỹ, khi viết bài này về anh, tôi lần giở lại những trang tài liệu ghi chép về “Nhật ký của Liệt sỹ Nguyễn Văn Việt”,  trong đó có bài thơ anh viết trên đường ra chiến trường đề tặng chị Nguyễn Thị Thắm, người bạn gái ở quê hương. Tôi đã thầm đọc lại:

“…Em ơi có biết trái tim anh rộn rã

Đường anh ra tiền tuyến ngày đêm

Mỗi khi nhắc tới em, lòng anh tự nhủ

Kiêu hãnh tự hào trong hàng ngũ có em

Hãy chiến đấu như những người Cộng sản

Mà trong thư em vẫn nhắc anh,

Dù gian khổ, quyết trưởng thành em nhé

Để tình ta càng đẹp giữa tuổi xanh.

Chờ anh nhé em ơi

Những dòng thơ mộc mạc, những dòng thơ trên đường ra chiến trường… mà mỗi chúng ta không khỏi trào dâng cảm xúc về những người chiến sỹ mới mười tám, đôi mươi hiên ngang đi vào nơi chiến địa với một niềm tin sắt đá sẽ có ngày trở về chiến thắng. Vâng, Đất Cảng thân yêu, thành phố Hoa Phượng Đỏ của chúng ta đã từng có những con người, có những tình yêu như thế./.

                                                               (Bá Định - Hải Phòng, tháng 7/2017)